Podstawa programowa

Cele nauczania

 

Ogólne cele edukacyjne kształcenia gimnazjalnego

Nowa podstawa programowa zakłada, że celem kształcenia ogólnego na III etapie

edukacyjnym jest:

1. przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad,
2. teorii i praktyk;
3. zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości
4. podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;
5. kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.

Wśród najważniejszych umiejętności, jakie powinien zdobyć uczeń gimnazjum znajdują się miedzy innymi:

• czytanie ze zrozumieniem i refleksyjne przetwarzanie tekstów;
• zastosowanie myślenia matematycznego w życiu codziennym i formułowaniu
• własnych opinii;
• wykorzystywanie wiedzy naukowej do rozwiązywania problemów;
• umiejętność komunikowania się w mowie i piśmie;
• posługiwanie się współczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi;
• wyszukiwanie, selekcjonowanie i krytyczna analiza informacji;
• umiejętność samodzielnego uczenia się i pracy zespołowej.

Zatem do istotnych zadań szkoły należeć będzie kontynuowanie kształcenia umiejętności posługiwania się językiem ojczystym; przygotowanie do funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym (w tym do właściwego odbioru i wykorzystania mediów) oraz kształtowanie postaw sprzyjających rozwojowi indywidualnemu i społecznemu (np. odpowiedzialności, uczciwości, ciekawości poznawczej, szacunku dla kultury własnego i innych narodów,

dbałości o zdrowie i środowisko).

Podstawa programowa podkreśla skuteczne nauczanie języków obcych jako ważny cel działalności szkoły. Przy czym istotne jest dostosowywanie zajęć do aktualnego poziomu uczniów (w przypadku uczniów kontynuacyjnych naukę języka obcego w gimnazjum, na podbudowie wymagań dla II etapu edukacyjnego). Zabiegi dydaktyczne wszystkich nauczycieli (w tym i nauczycieli języków obcych) powinny wspomagać indywidualny rozwój każdego ucznia, z uwzględnieniem jego potrzeb i potencjału, jak również powinny przygotowywać nastolatka do podejmowania ważnych życiowych decyzji (np. wyboru szkoły

ponadgimnazjalnej, kierunku studiów itp.) i kształcenia postawy uczenia się przez całe życie.

Nadrzędnym celem nauczania języka obcego na III etapie edukacyjnym jest rozwój komunikowania się w mowie i piśmie. W ramach kursu kontynuacyjnego będzie się to wiązało z doskonaleniem znajomości środków językowych (leksyki, gramatyki, wymowy) po to, by osiągnąć różne cele komunikacyjne: rozumienia, tworzenia, reagowania na i przetwarzania wypowiedzi.

 

 

Cele szczegółowe

Ostatecznym celem nauki języka obcego w gimnazjum jest doskonalenie znajomości środków językowych po to, by rozwijać umiejętność komunikowania się w mowie i piśmie. Szczegółowe sprawności obejmują:

Słuchanie (rozumienie ze słuchu prostych, krótkich, typowych wypowiedzi, np. instrukcji, komunikatów, ogłoszeń, rozmów, artykułowanych wyraźnie i w standardowej odmianie języka):

• rozumienie poleceń nauczyciela;
• rozumienie ogólnego sensu oraz głównych myśli tekstu;
• wyszukiwanie określonych informacji w tekście;
• określenie kontekstu wypowiedzi (np. czasu, miejsca, uczestników);
• rozumienie intencji nadawcy/ autora tekstu;
• rozróżnianie stylu formalnego i nieformalnego wypowiedzi.

Czytanie (rozumienie prostych wypowiedzi pisemnych, np. napisów informacyjnych, listów, broszur, prostych artykułów prasowych i tekstów narracyjnych):

• rozumienie ogólnego sensu oraz głównych myśli tekstu i jego części;
• wyszukiwanie określonych informacji w tekście;
• określenie kontekstu tekstu (Np. nadawcy, odbiorcy, formy tekstu);
•  rozumienie intencji nadawcy/ autora tekstu;
•  rozpoznanie związków pomiędzy częściami tekstu;
• rozróżnianie stylu formalnego i nieformalnego tekstu.

Mówienie (tworzenie krótkich, prostych wypowiedzi ustnych oraz reagowanie w sposób zrozumiały w typowych sytuacjach komunikacyjnych):

• opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc i zjawisk;
• opowiadanie o wydarzeniach życia codziennego;
• relacjonowanie wydarzeń, przedstawianie faktów z przeszłości i teraźniejszości;
• przedstawianie opinii i doświadczeń innych, wyrażanie i uzasadnianie własnych opinii, opisywanie własnych doświadczeń;

• przedstawianie intencji, marzeń, planów na przyszłość;
• stosowanie formalnego lub nieformalnego stylu w zależności od sytuacji;
• nawiązywanie kontaktów towarzyskich (np. przestawianie siebie i innych, pytanie o dane rozmówcy) i stosowanie zwrotów grzecznościowych;

• rozpoczynanie i kończenie rozmowy;
• uzyskiwanie i przekazywanie informacji;
• proste negocjowanie (np. wymiana zakupionego towaru);
• proponowanie, przyjmowanie i odrzucanie propozycji;
• prośba o pozwolenie, udzielenie i odmowa pozwolenia;
• wyrażanie preferencji, życzeń, emocji; pytanie o preferencje i życzenia innych; zgadzanie się, sprzeciwianie się;

• prośba o rade, udzielanie rady;
• wyrażanie prośby, podziękowania oraz zgody lub odmowy wykonania prośby;
• wyrażanie skargi/ przeprosin; przyjmowanie przeprosin;
• prośba o powtórzenie lub wyjaśnienie.

Pisanie (tworzenie krótkich, prostych wypowiedzi pisemnych oraz reagowanie w formie prostego tekstu pisanego, np. e-mail, wiadomość, pocztówka, list prywatny):

• opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc i zjawisk;
• opowiadanie o wydarzeniach życia codziennego;
• relacjonowanie wydarzeń, przedstawianie faktów z przeszłości i teraźniejszości;
• przedstawianie opinii i doświadczeń innych, wyrażanie i uzasadnianie własnych opinii, opisywanie własnych doświadczeń;

• przedstawianie intencji, marzeń, planów na przyszłość;
• stosowanie formalnego lub nieformalnego stylu w zależności od sytuacji;
• nawiązywanie kontaktów towarzyskich (np. przestawianie siebie i innych, pytanie o dane rozmówcy) i stosowanie zwrotów grzecznościowych;

•  uzyskiwanie i przekazywanie informacji i wyjaśnień (np. wypełnianie formularza);
• proste negocjowanie (np. uzgadnianie formy spędzania czasu);
• proponowanie, przyjmowanie i odrzucanie propozycji;
• prośba o pozwolenie, udzielenie i odmowa pozwolenia;
• wyrażanie preferencji, życzeń, emocji; pytanie o preferencje i życzenia innych; zgadzanie się, sprzeciwianie się;
• prośba o rade, udzielanie rady;
• wyrażanie prośby, podziękowania oraz zgody lub odmowy wykonania prośby;
•  wyrażanie skargi/ przeprosin; przyjmowanie przeprosin.

Inne umiejętności:

• przetwarzanie ustne i pisemne np. materiału wizualnego (wykresu, mapy itp.) lub audiowizualnego (np. filmu) na tekst w języku angielskim; przekazywanie w językupolskim wybranych informacji z tekstu w języku angielskim; przekazywanie w języku angielskim informacji sformułowanych w języku polskim;
• selekcjonowanie i klasyfikowanie faktów i informacji (niezbędne np. w wypowiedzi pisemnej);
• umiejętność korzystania ze słownika dwu- i stopniowo jednojęzycznego oraz innych materiałów w języku angielskim (np. przy wykonywaniu projektów) oraz z technologii informacyjno-komunikacyjnych;
• stopniowy rozwój umiejętności samooceny własnego postępu, dostrzeganie błędów swoich i innych oraz dokonywanie autokorekty i oceny wzajemnej;
• rozwój świadomości językowej (np. dostrzeganie podobieństw i różnic międzyjęzykami);
• rozwój samodzielności poprzez stosowanie różnorodnych strategii uczenia się

języka; stosowanie strategii komunikacyjnych.

Cele wychowawcze

• rozwijanie poczucia własnej wartości;
• kształtowanie postawy obywatelskiej, poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także ciekawości, otwarcia i poszanowania dla kultur i tradycji innych narodów;
• rozumienie znaczenia rodziny w życiu człowieka i swojej w niej roli;
• umiejętność dostrzegania potrzeb innych osób oraz kształtowanie postawy koleżeństwa, przyjaźni, tolerancji wobec innych;
• umiejętność współpracy z innymi w parach, grupach, zespołach;
• umiejętność wyrażania własnych opinii i uczuć oraz uwrażliwienie na opinie i uczucia innych osób; asertywność i empatia;
• umiejętność oceny zachowań swoich i innych oraz przewidywanie ich potencjalnych konsekwencji.
• zaszczepianie wartości: uczciwości, odpowiedzialności, wytrwałości, szacunku dla innych;
• rozwijanie ciekawości poznawczej, gotowości do podejmowania inicjatyw i uczenia się przez całe życie.

 

 

Treści nauczania

1. Tematy, sytuacje, leksyka

1. człowiek (np. dane personalne, wygląd, cechy charakteru, uczucia, części ciała,
2. emocje i zainteresowania);
3. dom (np. miejsce zamieszkania, rodzaje domów, opis domu, pokoi, meble i sprzęty domowe);
4. szkoła (np. przedmioty szkolne, życie szkoły);
5. praca (np. nazwy zawodów i zajęć, problemy w pracy, miejsce pracy, rozmowa
6. w sprawie pracy);
7. życie rodzinne i towarzyskie (np. członkowie rodziny, okresy życia, koledzy,
8. czynności życia codziennego, spędzanie wolnego czasu, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
9. żywienie (np. produkty żywnościowe, zdrowa żywność, nazwy posiłków i dań, przepisy kulinarne, sposoby gotowania, lokale gastronomiczne);
10. zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów i usług, sprzedawanie, kupowanie, korzystanie z usług, reklamacje, reklamy);
11. podróżowanie i turystyka (np. środki transportu, orientacja w terenie, hotel, biuro
12. podróży, rezerwacja i kupowanie biletów, wycieczki, wakacje, zwiedzanie, mapa);
13. kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, media);
14. sport (np. nazwy dyscyplin, uprawianie sportów, sprzęt sportowy, imprezy sportowe);
15. zdrowie (np. choroby, wypadki i okaleczenia, uzależnienia, leczenie, higieniczny
16. tryb życia);
17. nauka i technika (np. odkrycia i wynalazki, obsługa urządzeń technicznych, technologie informacyjno-komunikacyjne);
18. świat przyrody (np. pogoda, rośliny, zwierzęta, krajobraz, klęski żywiołowe, zagrożenie i ochrona środowiska);
19. życie społeczne (np. konflikty i problemy społeczne, przestępczość);
20. elementy wiedzy o krajach obszaru języka angielskiego oraz o kraju ojczystym z uwzględnieniem kontekstu międzykulturowego oraz tematyki integracji europejskiej.

 

2. Funkcje komunikacyjne

Zwroty grzecznościowe:
      ¾powitanie, pozdrawianie, żegnanie (Hello; How are you?; Goodbye; See you.);

• przedstawianie siebie i innych (I’m Bob Sanders. I’m from Italy. This is Mr White. Nice to meet you.);
• podziękowanie (It’s great. Thanks.).

Prowadzenie i podtrzymywanie rozmowy:

¾  literowanie,

¾  rozpoczynanie rozmowy (Excuse me. Are you Miss Brown?),

¾  wyrażanie opinii (I think they are wonderful!),

¾  sygnalizowanie niezrozumienia i prośba o powtórzenie (Sorry, can you repeat that please?).

Wyrażanie postaw wobec rozmówcy i zdarzeń:

¾  wyrażanie upodobań i preferencji (I can’t stand techno. My favourite subject is English.);

¾  proponowanie, zapraszanie (Let’s meet outside the cinema at 8. Would you like to go to the concert with me?);

¾  wyrażanie życzeń (I want a vegetable salad.);

¾  wyrażanie próśb (Can you give me an apple?);

¾  instruowanie (Be careful with the eggs.);

¾  doradzanie, nakaz (You must go to the dentist.);

¾  wyrażanie zakazu (You mustn’t eat ice cream.);

¾  wyrażanie pozwolenia (You are allowed to park here.);

¾  negocjowanie.

Informowanie:

¾  pytanie o informacje;

¾  identyfikacja osób, przedmiotów i miejsc (There are two chairs in the classroom. It’s next to the post office.);

¾  opisywanie osób, przedmiotów, miejsc i zdarzeń;

¾  opowiadanie (filmu, zdarzenia);

¾  wyrażanie własnej opinii i relacjonowanie opinii innych;

¾  mówienie o czynnościach dnia codziennego (I come home at 5 o’clock.);

¾  mówienie o czynnościach mających miejsce w chwili mówienia (They are playing outside.);

¾  planowanie (I’m going to have a barbecue on Sunday.);

¾  opis czynności i sytuacji mających miejsce w przeszłości (She stayed with Her grandparents in summer.);

¾  mówienie o umiejętnościach (I can sing.);

¾  wyrażanie posiadania (I have got milk at home.);

¾  porównywanie osób i przedmiotów (John is bigger than Jerry.);

¾  określanie czasu (It’s a quarter to 5.);

¾  opisywanie pogody (It’s raining.).

 

3. Kategorie gramatyczne

Rzeczowniki:

• policzalne i niepoliczalne;
• liczba pojedyncza i mnoga regularna i nieregularna;
• rodzaj rzeczownika;
• - forma dzierżawcza ‘s.

Czasowniki:

• regularne i nieregularne;
• modalne: can/ can’t, could/ couldn’t, may/ might, must/ mustn’t, should/ shouldn’t,

ought to, need/ don’t need;

• czasowniki to be, have (got);
• konstrukcja there is/ are, neither do I, Question tags;
• zwroty going to, would like, would rather, had better, be allowed to, used to, I wish;
• zdania warunkowe;
• tryb rozkazujący;
• czasy gramatyczne: Present Simple, Present Continuous, Present Perfect Simple i Continuous, Past Simple, Past Continuous, Past Perfect Simple i Continuous, Future Simple, Future Continuous, Future Perfect Simple i Continuous;
• strona bierna;
• następstwo czasów i mowa zależna;
• zdania przydawkowe, czasowe, celowe.

Przymiotniki:

• stopniowanie;
• miejsce w zdaniu.

Przysłówki:

• stopniowanie;
• tworzenie od przymiotników;
• miejsce w zdaniu.

Zaimki:

• osobowe;
• dzierżawcze;
• zwrotne;
• względne.

Liczebniki:

• główne;
• porządkowe.

Określniki:

• a, an, the;
• some, any, no, both, each;
• this, these, that, those;
• much, many, a few, a little, enough.

Przyimki:

• miejsca;
• czasu;
• czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki z przyimkiem.

 

Osiągnięcia uczniów

1. Oczekiwane osiągnięcia uczniów

Słuchanie

Uczeń potrafi:

• zrozumieć polecenia nauczyciela;
• zrozumieć ogólny sens oraz główne myśli tekstu;
• wyszukać określone informacje w usłyszanych tekstach;
• porównać usłyszane informacje z podanym tekstem, ilustracjami itp.;
• określić kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, uczestnicy);
• określić rodzaj tekstu oraz intencje nadawcy/ autora tekstu;
• rozróżnić styl formalny i nieformalny wypowiedzi;
• stosować różne techniki słuchania w zależności od celu zadania.

Czytanie

Uczeń potrafi:

• rozumieć ogólny sens oraz główne myśli tekstu i jego części;
• zrozumieć ogólny sens obszerniejszego tekstu zawierającego fragmenty niezrozumiałe;
• znaleźć określone informacje i szczegóły w tekście;
• określić kontekst tekstu (np. nadawca, odbiorca, forma tekstu);
• rozumieć intencje nadawcy/ autora tekstu;
• rozpoznać związki pomiędzy częściami tekstu;
• domyślić się znaczenia nieznanych słów na podstawie kontekstu;
• rozróżnić styl formalny i nieformalny tekstu;
• stosować różne techniki czytania w zależności od celu zadania;
• czytać samodzielnie (teksty dostosowane do jego poziomu) z użyciem słownika.

 

Mówienie

Uczeń potrafi:

¾  odpowiednio wymawiać dźwięki i wyrazy w języku obcym, by być zrozumianym przez rodzimych i nierodzimych użytkowników języka;

¾  tworzyć krótkie, proste wypowiedzi ustne, w których:

¾  opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i zjawiska;

¾  relacjonuje wydarzenia;

¾  wyraża i uzasadnia własne opinie, doświadczenia, intencje, marzenia, plany;

¾  przedstawia opinie i doświadczenia innych;

¾  prowadzić prosta rozmowę i odpowiednio reagować na wypowiedz rozmówcy:

¾  nawiązywać kontakty towarzyskie i stosować zwroty grzecznościowe;

¾  rozpoczynać i kończyć rozmowę;

¾  uzyskiwać i przekazywać informacje;

¾  wyrażać różne funkcje komunikacyjne (np. negocjowanie, proponowanie, prośba o pozwolenie/ rade, wyrażanie preferencji, życzeń emocji,   podziękowania, skargi);

¾  używać strategii komunikacyjnych, takich jak prośba o powtórzenie i wyjaśnienie, parafraza, opis itp.;

¾  stosować formalny lub nieformalny styl w zależności od sytuacji.

Pisanie

Uczeń potrafi:

¾  stosować zasady ortografii i podstaw interpunkcji;

¾  zaplanować swoja wypowiedz pisemna;

¾  tworzyć krótkie, proste wypowiedzi pisemne na podstawie modelu i samodzielnie,

w których:

¾  opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i zjawiska;

¾  relacjonuje wydarzenia;

¾  wyraża i uzasadnia własne opinie, doświadczenia, intencje, marzenia, plany;

¾  przedstawia opinie i doświadczenia innych;

¾  odpowiednio reagować w formie prostego tekstu pisanego, np. e-mail, wiadomość, pocztówka, list prywatny:

¾  nawiązywać kontakty towarzyskie i stosować zwroty grzecznościowe;

¾  uzyskiwać i przekazywać informacje;

¾  wyrażać różne funkcje komunikacyjne (np. negocjowanie, proponowanie, prośba o pozwolenie/ rade, wyrażanie preferencji, życzeń, emocji, podziękowania, skargi);

¾  sporządzić notatkę z czyjejś wypowiedzi ustnej;

¾  stosować formalny lub nieformalny styl w zależności od sytuacji.

Inne umiejętności

Uczeń potrafi:

• przetwarzać ustnie i pisemnie np. materiał wizualny na tekst w języku angielskim; przekazywać w języku polskim informacje z tekstu w języku angielskim; przekazywać w języku angielskim informacje sformułowane w języku polskim;
• samodzielnie szukać informacji w różnych źródłach;
• wybrać i uporządkować fakty i informacje;
• samodzielnie korzystać ze słownika i z technologii informacyjno-komunikacyjnych;
• współpracować w parach i grupach;
• stosować pomocne mu strategie uczenia się słownictwa, gramatyki, wymowy i pozostałych sprawności językowych;
• dostrzegać podobieństwa i różnice miedzy językami;
• ocenić swoje silne i słabe strony oraz poczynione postępy;
• poprawić błędy swoje i innych w zakresie poznanego materiału językowego.