Komunikat o błędzie
- Deprecated function: Unparenthesized `a ? b : c ? d : e` is deprecated. Use either `(a ? b : c) ? d : e` or `a ? b : (c ? d : e)` in include_once() (line 1105 of /includes/bootstrap.inc).
- Deprecated function: Unparenthesized `a ? b : c ? d : e` is deprecated. Use either `(a ? b : c) ? d : e` or `a ? b : (c ? d : e)` in include_once() (line 1105 of /includes/bootstrap.inc).
- Deprecated function: Methods with the same name as their class will not be constructors in a future version of PHP; views_display has a deprecated constructor w require_once() (linia 3139 z /includes/bootstrap.inc).
- Deprecated function: Methods with the same name as their class will not be constructors in a future version of PHP; views_many_to_one_helper has a deprecated constructor w require_once() (linia 113 z /sites/all/modules/ctools/ctools.module).
- Notice: Trying to access array offset on value of type int w element_children() (linia 6421 z /includes/common.inc).
- Deprecated function: implode(): Passing glue string after array is deprecated. Swap the parameters w drupal_get_feeds() (linia 394 z /includes/common.inc).
Laureaci nagrody Nobla w dziedzinie fizyki


-
Andriej Gejm (½)
-
Konstantin Nowosiołow (½)
-
za przełomowe badania nad grafenem
-
Charles K. Kao (½)
-
za odkrycie sposobu transmisji światła poprzez włókna optyczne
-
Willard S. Boyle (¼)
-
George E. Smith (¼)
-
za opracowanie połprzewodnikowego obwodu obrazującego – sensora CCD
-
Yoichiro Nambu (½)
-
Makoto Kobayashi (¼)
-
Toshihide Maskawa (¼)
-
za odkrycie podstaw złamania symetrii co umożliwiło przewidzenie istnienia co najmniej trzech rodzin kwarków
-
Albert Fert (½)
-
Peter Grünberg (½)
-
za odkrycie gigantycznego magnetooporu
-
John C. Mather (½)
-
George F. Smoot (½)
-
za odkrycie, że kosmiczne mikrofalowe promieniowanie tła ma postać promieniowania ciała doskonale czarnego i za odkrycie anizotropii tego promieniowania
-
Roy Glauber (½)
-
za teoretyczny opis zachowania cząstek światła
-
John Hall (¼)
-
Theodor Hänsch (¼)
-
za wkład w rozwój precyzyjnej spektroskopii laserowej
-
David J. Gross
-
H. David Politzer
-
Frank Wilczek
-
za opracowanie teorii asymptotycznej swobody w silnych oddziaływaniach między cząsteczkami elementarnymi
-
Aleksiej Aleksiejewicz Abrikosow
-
Witalij Łazarewicz Ginzburg
-
Anthony James Leggett
-
za pionierski wkład w rozwój teorii nadprzewodnictwa i nadciekłości.
-
Raymond Davis Jr. (¼)
-
Masatoshi Koshiba (¼)
-
za detekcję neutrin kosmicznych (R.D. - pierwszą; M.K. - ponowną, w szczególności rejestrację neutrin pochodzących z wybuchu supernowej); dało to początek astronomii neutrinowej
-
Riccardo Giacconi (
-
za rozwój astronomii promieniowania X (konstrukcja pierwszych detektorów, odkrycie pozasłonecznych źródeł, wykazanie, że promieniowanie X jest składową promieniowania tła, i in.)
-
Eric Cornell
-
Wolfgang Ketterle
-
Carl E. Wieman
-
za uzyskanie nowego stanu materii, tzw. kondensat Bosego-Einsteina, oraz za przeprowadzenie doświadczeń nad zbadaniem jego właściwości.
Lata 1976-2000 [edytuj]
-
-
Żores Ałfiorow
-
Herbert Kroemer
-
za osiągnięcia w dziedzinie półprzewodników heterostrukturalnych
-
Jack Kilby
-
za wkład w wynalezienie układu scalonego
-
-
Gerardus 't Hooft
-
Martinus J.G. Veltman
-
za wyświetlenie kwantowej struktury oddziaływań elektrosłabych
-
-
Robert B. Laughlin
-
Horst Störmer
-
Daniel C. Tsui
-
za odkrycie cieczy kwantowej ze wzbudzeniami o ładunku ułamkowym
-
patrz też: efekt Halla (kwantowy), część "Ułamkowy kwantowy efekt Halla".
-
-
Steven Chu
-
Claude Cohen-Tannoudji
-
William D. Phillips
-
za rozwój metod chłodzenia i pułapkowania atomów laserem
-
-
David M. Lee
-
Douglas D. Osheroff
-
Robert C. Richardson
-
za odkrycie nadciekłości w izotopie helu-3
-
-
Martin L. Perl
-
Frederick Reines
-
za pionierski wkład do fizyki leptonów
-
-
Bertram Brockhouse
-
Clifford Shull
-
za pionierski wkład do rozwoju technik rozpraszania neutronów dla badań materii skondensowanej
-
-
Russell A. Hulse
-
Joseph H. Taylor Jr
-
za odkrycie nowego typu pulsarów, które otworzyło nowe możliwości badania grawitacji
-
-
Georges Charpak
-
za jego wynalezienie i rozwój detektorów cząstek, a zwłaszcza wielodrutowej komory proporcjonalnej
-
-
Pierre-Gilles de Gennes
-
za odkrycie, że metody rozwinięte przy badaniu zjawisk uporządkowania w prostych układach mogą być uogólnione do bardziej złożonych form materii, na przykład ciekłych kryształów i polimerów
-
-
Jerome I. Friedman
-
Henry W. Kendall
-
Richard E. Taylor
-
za ich pionierskie badania dotyczące głęboko nieelastycznego rozpraszania elektronów na protonach i związanych neutronach, co miało istotny wpływ na rozwój modelu kwarkowego w fizyce cząstek
-
-
Norman F. Ramsey(½)
-
za wynalezienie metody oscylacyjnych pól i ich użycie w maserach wodorowych i zegarach atomowych
-
Hans Georg Dehmelt(¼)
-
Wolfgang Paul(¼)
-
za rozwój techniki pułapek jonowych
-
-
Leon Max Lederman
-
Melvin Schwartz
-
Jack Steinberger
-
za metodę wiązki neutrinowej i przedstawienie dubletowej struktury leptonów poprzez odkrycie neutrina mionowego
-
-
J. Georg Bednorz
-
Karl Alexander Müller
-
za postęp w odkryciu nadprzewodnictwa materiałów ceramicznych
-
-
Ernst Ruska
-
za jego podstawowe prace z optyki elektronowej i projekt pierwszego mikroskopu elektronowego
-
Gerd Binnig
-
Heinrich Rohrer
-
za ich projekt skaningowego mikroskopu tunelowego
-
-
Klaus von Klitzing
-
za odkrycie kwantowego efektu Halla
-
-
Carlo Rubbia
-
Simon van der Meer
-
za ich decydujący wkład do wielkiego projektu prowadzącego do odkrycia cząstek W i Z
-
-
Subramanyan Chandrasekhar(½)
-
za jego badania teoretyczne procesów fizycznych istotnych dla struktury i ewolucji gwiazd
-
William Alfred Fowler(½)
-
za jego badania teoretyczne i doświadczalne reakcji jądrowych ważnych dla powstania pierwiastków we Wszechświecie
-
-
Kenneth G. Wilson
-
za jego teorię zjawisk krytycznych w przejściach fazowych
-
-
Nicolaas Bloembergen
-
Arthur Leonard Schawlow
-
Kai M. Siegbahn
-
za ich wkład do rozwoju mikroskopii laserowej i elektronowej wysokiej rozdzielczości
-
-
James Cronin
-
Val Fitch
-
za odkrycie naruszania jednej z fundamentalnych zasad symetrii w rozpadach neutralnych mezonów K
-
-
Sheldon Lee Glashow
-
Abdus Salam
-
Steven Weinberg
-
za prace nad jednolitą teorią wzajemnego słabego i elektromagnetycznego oddziaływania cząstek elementarnych
-
-
Piotr Kapica
-
za odkrycia w fizyce niskich temperatur
-
Arno Allan Penzias
-
Robert Woodrow Wilson
-
za odkrycie promieniowania reliktowego
-
-
Philip Warren Anderson
-
Sir Nevill Francis Mott
-
John Hasbrouck van Vleck
-
za fundamentalne badania teoretyczne struktury elektronowej układów magnetycznych i nieuporządkowanych
-
-
Burton Richter
-
Samuel Chao Chung Ting
-
za ich (niezależne) odkrycie ważnej podstawowej cząstki elementarnej
Lata 1951-1975 [edytuj]
-
-
Aage Niels Bohr
-
Ben Roy Mottelson
-
Leo James Rainwater
-
za odkrycie związku między ruchem kolektywnym i ruchem jednocząstkowym i rozwinięcie teorii budowy jąder atomowych oparte na tym związku
-
-
Sir Martin Ryle (½)
-
za pionierskie prace w dziedzinie radioastronomii
-
Antony Hewish (½)
-
za odkrycie pulsarów
-
-
Leo Esaki (¼)
-
za odkrycie tunelowania w półprzewodnikach
-
Ivar Giaever (¼)
-
za odkrycie tunelowania w nadprzewodnikach
-
Brian David Josephson (½)
-
za teoretyczne przewidzenie własności przepływu prądu nadprzewodnictwa przez barierę
-
-
John Bardeen
-
Leon Neil Cooper
-
John Robert Schrieffer
-
za odkrycie teorii nadprzewodnictwa
-
-
Dennis Gabor
-
za odkrycie zasad holografii
-
-
Hannes Olof Gösta Alfvén
-
za fundamentalne prace i odkrycia w dziedzinie magnetohydrodynamiki i ich owocne zastosowania do różnych działów fizyki plazmy
-
Louis Eugene Félix Néel
-
za fundamentalne prace i odkrycia związane z antyferromagnetyzmem i ferrimagnetyzmem, które doprowadziły do ważnych zastosowań w fizyce ciała stałego
-
-
Murray Gell-Mann
-
za wkład i odkrycia związane z klasyfikacją cząstek elementarnych i ich oddziaływań
-
-
Luis Walter Alvarez
-
za decydujący wkład w fizykę cząstek elementarnych, w szczególności za odkrycie wielkiej liczby stanów rezonansowych, co było możliwe dzięki rozwinięciu techniki korzystania z pęcherzykowej komory wodorowej i analizy danych
-
-
Hans Albrecht Bethe
-
za wkład do teorii reakcji jądrowych, a szczególnie za odkrycia związane z wytwarzaniem energii w gwiazdach
-
-
Alfred Kastler
-
za odkrycie i rozwinięcie metod optycznych badania rezonansu Hertza w atomach
-
-
Shin'ichirō Tomonaga
-
Julian Schwinger
-
Richard P. Feynman
-
za ich fundamentalne prace w dziedzinie elektrodynamiki kwantowej, o głębokich konsekwencjach dla fizyki cząstek elementarnych
-
-
Charles Hard Townes
-
Nikołaj Basow
-
Aleksander Prochorow
-
za fundamentalne prace w dziedzinie elektroniki kwantowej, które doprowadziły do skonstruowania oscylatorów i wzmacniaczy bazujących na zasadzie działania masera i lasera
-
-
Eugene Paul Wigner
-
za wkład w teorię jądra atomowego i cząstek elementarnych, a szczególnie za odkrycie i zastosowanie w tych teoriach podstawowych zasad symetrii
-
Maria Goeppert-Mayer
-
J. Hans D. Jensen
-
za odkrycia związane z powłokowym modelem jąder atomowych
-
-
Lew Dawidowicz Landau
-
za pionierskie teorie skondensowanej materii, w szczególności ciekłego helu
-
-
Robert Hofstadter
-
za pionierskie badania rozpraszania elektronu w jądrach atomowych i dokonane na tej drodze odkrycia związane ze strukturą nukleonów
-
Rudolf Mößbauer
-
za badania rezonansowej absorpcji promieniowania gamma i odkrycie w związku z tym efektu, który nosi jego imię
-
-
Donald Arthur Glaser
-
za wymyślenie komory pęcherzykowej
-
-
Emilio Gino Segrè
-
Owen Chamberlain
-
za odkrycie antyprotonu
-
-
Paweł Czerenkow
-
Ilja Frank
-
Igor Tamm
-
za odkrycie i wyjaśnienie efektu Czerenkowa
-
-
Chen Ning Yang
-
Tsung-Dao Lee
-
za wnikliwe zbadanie tak zwanego prawa zachowania parzystości, co doprowadziło do ważnych odkryć w związku z cząstkami elementarnymi
-
-
William Bradford Shockley
-
John Bardeen
-
Walter Houser Brattain
-
za badania półprzewodników i wynalezienie tranzystora
-
-
Willis Eugene Lamb (½)
-
za odkrycia związane ze strukturą subtelną widma wodoru
-
Polykarp Kusch (½)
-
za precyzyjne określenie momentu magnetycznego elektronu
-
-
Max Born (½)
-
za fundamentalne badania w dziedzinie mechaniki kwantowej, szczególnie za statystyczną interpretację funkcji falowej
-
Walther Bothe (½)
-
za metodę koincydencji i odkrycia dokonane tą metodą
-
-
Frits (Frederik) Zernike
-
za przedstawienie metody kontrastu fazowego, szczególnie za wymyślenie mikroskopu fazowo-kontrastowego
-
-
Felix Bloch
-
Edward Mills Purcell
-
za rozwinięcie nowych metod w obszarze precyzyjnych magnetycznych metod jądrowych i za odkrycia dokonane przy ich zastosowaniu
-
-
Sir John Douglas Cockcroft
-
Ernest Thomas Sinton Walton
-
za ich pionierskie prace związane z przekształceniem jąder atomowych za pomocą sztucznie przyspieszanych cząstek
Lata 1926-1950 [edytuj]
-
-
Cecil Frank Powell
-
za rozwinięcie metody (kliszy) fotograficznej badania procesów jądrowych i za odkrycia związane z mezonami, dokonane przy zastosowaniu tej metody
-
-
Hideki Yukawa
-
za przewidzenie istnienia mezonów na podstawie teoretycznej pracy dotyczącej sił jądrowych
-
-
Patrick Maynard Stuart Blackett
-
za rozwinięcie metody komory WiJsona i za odkrycia, przy jej użyciu, w dziedzinach fizyki jądrowej i promieniowania kosmicznego
-
-
Sir Edward Victor Appleton
-
za badanie fizyki górnych warstw atmosfery, a szczególnie za odkrycie tak zwanej warstwy Appletona
-
-
Percy Williams Bridgman
-
za wymyślenie aparatury do wytwarzania skrajnie wysokich ciśnień i za odkrycia, których dzięki temu dokonał w dziedzinie fizyki wysokich ciśnień
-
-
Wolfgang Ernst Pauli
-
za odkrycie zasady wykluczania, nazwanej również zakazem Pauliego
-
-
Isidor Isaac Rabi
-
za metodę rezonansową obserwacji własności magnetycznych jąder atomowych
-
-
Otto Stern
-
za wkład w rozwój metody promieni molekularnych i za odkrycie momentu magnetycznego protonu
-
-
nie przyznano
-
-
nie przyznano
-
-
nie przyznano
-
-
Ernest Orlando Lawrence
-
za wynalezienie i udoskonalenie cyklotronu i za wyniki uzyskane przy jego użyciu, w szczególności odnoszące się do pierwiastków sztucznie promieniotwórczych
-
-
Enrico Fermi
-
za pokazanie istnienia nowych pierwiastków promieniotwórczych wytworzonych przez napromieniowanie neutronami i za odkrycie reakcji jądrowych wywołanych przez powolne neutrony
-
-
Clinton Joseph Davisson
-
George Paget Thomson
-
za doświadczalne odkrycie dyfrakcji elektronów na kryształach
-
-
Victor Franz Hess(½)
-
za odkrycie promieniowania kosmicznego
-
Carl David Anderson(½)
-
za odkrycie pozytonu
-
-
James Chadwick
-
za odkrycie neutronu
-
-
nie przyznano
-
-
Erwin Schrödinger
-
Paul Adrien Maurice Dirac
-
za odkrycie nowych płodnych form teorii atomowej
-
-
Werner Karl Heisenberg
-
za stworzenie mechaniki kwantowej, której zastosowanie doprowadziło, między innymi, do odkrycia alotropowych postaci wodoru
-
-
nie przyznano
-
-
Sir Chandrasekhara Venkata Raman
-
za prace dotyczące rozpraszania światła i za odkrycie zjawiska nazwanego jego imieniem
-
-
Książę Louis-Victor Pierre Raymond de Broglie
-
za odkrycie falowej natury elektronów - patrz - fale materii
-
-
Owen Willans Richardson
-
za prace dotyczące termoemisji elektronów, a w szczególności za odkrycie prawa nazwanego jego imieniem
-
-
Arthur Holly Compton(½)
-
za odkrycie zjawiska (Comptona) nazwanego jego imieniem
-
Charles Thomson Rees Wilson(½)
-
za wynalezienie metody czynienia widzialnymi torów cząstek naładowanych elektrycznie, z wykorzystaniem kondensacji pary - patrz komora Wilsona
-
-
Jean Baptiste Perrin
-
za prace dotyczące nieciągłej budowy materii, a szczególnie za odkrycie równowagi w procesach osadzania
Lata 1901-1925 [edytuj]
-
-
James Franck
-
Gustav Ludwig Hertz
-
za odkrycie praw rządzących zderzeniem elektronu z atomem
-
-
Karl Manne Georg Siegbahn
-
za odkrycia i badania w dziedzinie spektroskopii promieni X
-
-
Robert Andrews Millikan
-
za prace dotyczące elementarnego ładunku elektrycznego i zjawiska fotoelektrycznego
-
-
Niels Henrik David Bohr
-
za badanie i opracowanie modelu budowy atomu w 1913 oraz za rozwinięcie swojej interpretacji mechaniki kwantowej.
-
-
Albert Einstein
-
za zasługi dla fizyki teoretycznej, szczególnie za odkrycie praw rządzących zjawiskiem fotoelektrycznym w 1905,
-
-
Charles Edouard Guillaume
-
za wkład jaki wniósł w precyzyjne pomiary w fizyce dzięki odkryciu anomalii w stopach niklowo-stalowych
-
-
Johannes Stark
-
za odkrycie efektu Dopplera w promieniach kanalikowych i za odkrycie rozszczepienia linii widmowych w polu elektrycznym (Efekt Starka)
-
-
Max Planck
-
za odkrycie kwantów energii
-
-
Charles Glover Barkla
-
za odkrycie charakterystycznego promieniowania rentgenowskiego pierwiastków
-
-
nie przyznano
-
-
Sir William Henry Bragg
-
William Lawrence Bragg
-
za zasługi w badaniu struktury krystalicznej za pomocą promieni Roentgena
-
-
Max von Laue
-
za odkrycie dyfrakcji promieni Roentgena na kryształach
-
-
Heike Kamerlingh Onnes
-
za badanie własności materii w niskich temperaturach, które to badania doprowadziły, interalia, do wytworzenia ciekłego helu
-
-
Nils Gustaf Dalén
-
za wymyślenie automatycznych regulatorów przeznaczonych, w połączeniu z zasobnikami gazu, do zasilania światłem latarni morskich i pław świetlnych
-
-
Wilhelm Wien
-
za odkrycia dotyczące praw rządzących promieniowaniem cieplnym
-
-
Johannes Diderik van der Waals
-
za pracę nad równaniem stanu gazów rzeczywistych i cieczy. Patrz Równanie van der Waalsa, Oddziaływania międzycząsteczkowe
-
-
Guglielmo Marconi
-
Carl Ferdinand Braun
-
za wkład w rozwój telegrafii bezprzewodowej
-
-
Gabriel Lippmann
-
za metodę fotograficznego odtwarzania kolorów opartą na zjawisku interferencji
-
-
Albert Abraham Michelson
-
za zbudowanie niezwykle precyzyjnych przyrządów optycznych i pomiary metrologiczne przeprowadzone przy ich użyciu.
-
Zobacz: Interferometr Michelsona, Doświadczenie Michelsona-Morleya
-
-
Sir Joseph John Thomson
-
za teoretyczne i doświadczalne badania przewodnictwa elektrycznego w gazach
-
-
Philipp Eduard Anton von Lenard
-
za pracę dotyczącą promieni katodowych
-
-
Lord Rayleigh (John William Strutt)
-
za badanie gęstości większości znanych gazów i odkrycie argonu
-
-
Antoine Henri Becquerel (1/2)
-
za odkrycie promieniotwórczości naturalnej.
-
Pierre Curie (1/4)
-
Maria Skłodowska-Curie (1/4)
-
za wspólne badania zjawiska promieniotwórczości odkrytego przez profesora Henri Becquerela
-
-
Hendrik Antoon Lorentz
-
Pieter Zeeman
-
za badania wpływu pola magnetycznego na zjawiska promieniowania
-
Patrz: Efekt Zeemana
-
-
Wilhelm Conrad Röntgen
-
za odkrycie promieni X,
-
Patrz: (Promieniowanie rentgenowskie)